OVER NIEUWE WOORDEN
In een schrijfworkshop die ik volgde op het Franse platteland ( nee, ik zeg niet waar!) kregen we van onze uitstekende docent Christiaan Weijts de opdracht ‘woorden te bedenken voor gedachten, gevoelens, ervaringen waarvoor nog geen woorden bestaan’. In kleine groepjes gingen we ermee aan de slag; de docent suggereerde dat het ook over ergernissen kon gaan en ja, daar kon ik wel wat mee! Een van mijn grootste ergernissen is het te pas en vooral te onpas gebruiken van anglicismen.
Waarom doen mensen dat toch, vanwaar dat trouweloos vergeten van je eigen mooie taal? Is het gemakzucht, interessantdoenerij, desinteresse? Hoe dan ook, ik erger me er dood aan. Tegelijkertijd levert dat ook een moreel probleem op: ik voel me verheven boven de anglicismengebruikers en dat is natuurlijk niet in de haak: denk ik soms dat ik beter ben? Foei! Schuldgevoel, calvinistisch en zwaar. Maar dat is ook juist heerlijk, want dat schuldgevoel pleit me als het ware vrij: door me schuldig te voelen word ik witgewassen en zo ben ik eigenlijk nog beter dan ik toch al dacht te zijn. Deze redenering leverde het door mij bedacht woord calvinopurotaalmechanisme op: je bent een taalpurist, voelt je schuldig en wordt daardoor vrijgepleit. De opdracht was daarover een tekst te maken en dat leverde bij mij het volgende vers op:
Lieve mensen allemaal,
spreek alsjeblieft je moedertaal!
Wij hoeven hier geen ‘comfort zone’
‘vertrouwd gebied’ heet dat gewoon!
Ik voel mij mijlenver verheven
boven wie met anglicismen leven
dat heb ik maar weer mooi gezegd
maar… is het eigenlijk wel terecht
dat ik mij opstel als purist
en zelfbenoemde taaljurist?
Dat grauw gevoel dat mij opeens vervult
is dat misschien eh..iets van schuld?
Ik moet nu denken aan Calvijn
dus ja, dat zal het dan wel zijn
het voelt heel fijn en zo vertrouwd
en fout is dan veel minder fout
nee, sterker nog, fout wordt dan goed!
Calvijn weet wat hij zegt en doet
het mooist is dat ik nu nog beter ben
omdat ik mijn zwakte zelf erken
zo manipuleer ik in het rond
dankzij het mechanisme dat ik vond